NLP có khởi nguồn đầu từ những năm 70 của thế kỉ XX, khi hai giáo sư trường đại học Santa Cruzer (Hoa Kỳ) đặt vấn đề: Tại sao trong các lĩnh vực của cuộc sống, lĩnh vực nào cũng chỉ có vài người xuất sắc, còn hầu hết là trung bình?
Tìm lời giải cho hiện tượng này, hai giáo sư bắt đầu tìm hiểu những công trình khoa học nghiên cứu về con người để tìm ra cơ sở khoa học. Thực hiện chương trình nghiên cứu này, hai giáo sư đã nghiên cứu toàn diện các công trình khoa học của các nhà khoa học xuất sắc nhất thế giới nghiên cứu về nguyên lí vận hành của bộ não, của thần kinh, cảm xúc, ngôn ngữ, hành vi con người sống trong những môi trường cụ thể. Đồng thời tìm hiểu các công trình khoa học tâm lí, trị liệu, huấn luyện con người của các nhà khoa học, các bác sĩ, nhà tâm lí, huấn luyện viên hàng đầu thế giới để xem xét cách mà các bác sĩ tâm lí, các nhà thôi miên trị liệu, huấn luyện viên tác động nhằm tạo ra thay đổi và chuyển hóa tư duy, hành vi con người.
Đồng thời với chương trình tìm hiểu các công trình nghiên cứu khoa học, hai giáo sư và đội ngũ cộng sự cũng tiến hành nghiên cứu, khảo sát, phỏng vấn hơn 5.000 người thành công nhất trên thế giới trong các lĩnh vực kinh tế, chính trị, xã hội, văn hóa, giải trí, thể thao… về mọi phương diện cuộc sống, từ cách tư duy, suy nghĩ trước một vấn đề, cách họ làm chủ cảm xúc, vượt qua vấn đề, cách họ giao tiếp, kết nối, cách họ triển khai làm một công việc để đạt kết quả xác định… Sau đó, các nhà nghiên cứu và sáng lập NLP đã đúc kết lại, công thức hóa lại các nội dung nghiên cứu từ những mẫu hình thành công và quy trình hóa lại thành công thức, các bước, các biểu mẫu để con người áp dụng nhằm đạt được kết quả xác định một cách nhanh chóng và chắc chắn.
Bạn có để ý hiện tượng này: Trước hết mọi hành vi ở bên ngoài của con người ứng xử với cuộc sống bao gồm giao tiếp, thể hiện thái độ, cử chỉ, hành vi, năng lực đều bắt nguồn từ sự chỉ huy ở bên trong – đó là bộ não. Vậy nếu một người nhận thấy kết quả trong các khía cạnh cuộc sống của mình không như mong muốn và họ đã đi tìm một phương pháp khác hiệu quả và làm theo để đạt kết quả như mong muốn, thì quá trình áp dụng phương pháp khác này chính là lập trình lại ngôn ngữ tư duy. Đó là thay đổi, sắp xếp lại những thứ bên trong bộ não để chỉ huy những thứ bên ngoài bộ não làm theo cách khác đi để đạt được kết quả như mong muốn.
Ví dụ, một người Việt Nam đang làm việc trong hệ thống cơ quan hành chính Việt Nam được mời sang làm việc tại một cơ quan văn phòng đại diện nước ngoài. Tại cơ quan đại diện nước ngoài này mọi người giao tiếp với nhau bằng tiếng Anh cho nên để giao tiếp, làm việc hiệu quả, người Việt Nam phải học tiếng Anh để giao tiếp được với mọi người bằng tiếng Anh. Như vậy quá trình người Việt Nam đi học tiếng Anh để giao tiếp được bằng tiếng Anh gọi là quá trình lập trình lại ngôn ngữ tư duy. Bởi nguyên lí là mọi hành vi của con người làm ở bên ngoài đều được bắt nguồn từ bên trong (bộ não). Cho nên để thay đổi được thứ tiếng Việt ở bên ngoài thì người Việt này phải đi học tiếng Anh, cài đặt tiếng Anh vào bên trong bộ não của mình để khi giao tiếp, bộ não sẽ chỉ đạo ngôn ngữ bên ngoài là tiếng Anh.
Sau nhiều thập kỉ nghiên cứu, ứng dụng và quan sát kết quả mà những người đã học NLP ứng dụng vào mọi khía cạnh cuộc sống, các nhà sáng lập NLP phát hiện ra rằng: Nếu con người có thể sử dụng một cách hiệu quả những nguyên lý và kỹ thuật đã được NLP công thức hóa, quy trình hóa lại từ những mẫu hình thành công, thì ai cũng có thể đạt được khả năng hành động đầy hiệu quả giống như hình mẫu, nhưng với thời gian nhanh hơn nhiều và sẽ có được một cuộc sống với những kết quả như mong muốn.
NLP Master Trainer Nguyễn Xuân Hương